چدن چیست؟
چدن آلیاژی از آهن و کربن است که میزان کربن استفاده شده در آن بین ۲ تا ۶ درصد است. چدنی که برای ساختن ظروف آشپزخانه طراحی می‌شود، باید ضد خش و مقاوم در برابر حرارت و خوردگی باشد. این ظروف قابل استفاده در مقابل حرارت مستقیم مانند اجاق گاز، باربیکیو و کباب پز هستند و نحوه درست تمیز کردن ظروف چدنی بسیار مهم است.
ویژگی های ظروف چدنی
- ظروف چدنی نسبت به سایر ظروف مانند استیل وزن بالاتری دارند و دیرتر حرارت را به خود جذب می‌کنند.
- این ظروف بسیار بادوام هستند، به‌طوری که شما میتوانید سال‌های زیادی از ظروف چدنی قدیمی بدون اینکه آسیبی ببینند، استفاده کنید.
- ظروف چدنی هرگز در اثر حرارت بالا مواد مضر به غذا انتقال نمی‌دهند که این امر در حفظ سلامت نقش بسیار مهمی دارد.
مراقبت از ظروف چدنی
ظروف چدنی با توجه به اینکه جزء سالم ترین ظروف قرار می گیرند، از سالیان گذشته تا کنون در میان مردم جایگاه ویژه ای داشته اند. با این حال هنوز هم موضوع چگونگی پاک کردن این ظروف، برای برخی افراد نیاز به آموزش دارد.
ظروف چدنی نسبت به سایر قابلمه‌ها یا ماهیتابه‌های سرخ کردنی به مراقبت و نگهداری بیشتری نیاز دارند، بنابراین دانستن اینکه چگونه آن‌ها را به‌درستی تمیز کنید، بخش مهمی از نگهداری آن‌ها است.
روش های تمیز کردن ظروف چدن
بلافاصله بعد از استفاده بشویید
نکته بسیار مهم درباره ظروف چدنی این است که، بهتر است این ظروف را بعد از مصرف غذای درون آن بشویید و آن را برای بعدا نگه ندارید چون مداومت در اینکار می تواند در دراز مدت موجب زنگ زدگی ظروف شود.
از ریختن آب در ظرف چدن به منظور خیس خوردن خودداری کنید
از ریختن آب در ظرف به منظور خیس خوردن و شستن آن برای چند ساعت بعد خودداری کنید. اصولا آب برای ظروف چدنی خوب نیست و پیشنهاد می شود بیشتر از یک ساعت آب را درون آن ها نگه داشته نشود. این کار می تواند موجب زنگ زدگی ظروف چدنی گردد.
این ظروف را تا زمانی که داغ هستند مستقیما زیر آب سرد نگیرید
این نوع ظروف را نباید زمانی که داغ هستند مستقیما زیر آب سرد گرفت. این کار باعث خرابی شدن ظرف خواهد شد و می تواند ترک هایی را در سطح ظرف ایجاد کند. بهتر است حدود پنج دقیقه صبر کنید تا ظرف کمی خنک شود و سپس روی آن آب بریزید. ترجیحا آب گرم ریخته شود تا به پاک شدن بهتر آن کمک کند.
پاک کردن ظرف چدن زمانیکه مواد غذایی به آن نچسبیده
در صورتی که به ظرف چدنی شما مواد غذایی نچسبیده است میتوانید از روش زیر برای پاک کردن آن استفاده کنید. ابتدا روغن درون ظرف را خالی کنید، از یک دستمال پرزدار و نرم برای پاک کردن روغن از سطح ظرف استفاده کنید. بعد از آن در داخل ظروف چدنی چند بار آب گرم ریخته و آن را خالی کنید. مقداری مایع ظرفشویی در داخل ظرف بریزید و با یک اسفنج با زبری کم آن را بشویید و سپس آبکشی نمایید.
راه دیگر برای پاک کردن ظروف چدنی استفاده از نمک است. در مراحل بالا پیش از استفاده از مایع ظرفشویی می توانید مقداری نمک در داخل ظرف بریزید و با اسفنج آن را بشویید و سپس آبکشی نمایید.
پاک کردن ظرف چدن زمانیکه مواد غذایی به آن چسبیده
در صورتی که مواد غذایی به ظروف چدنی شما چسبیده است. پس از خالی نمودن روغن درون ظرف می توانید به آرامی با استفاده از یک قاشق چوبی یا پلاستیکی، مواد چسبیده به سطح ظرف را از آن جدا نمائید. اگر نتوانستید با قاشق چوبی مواد چسبیده شده را بردارید و با فشار آوردن ظرف را خراش ندهید. مقداری آب داخل ظرف بریزید و بگذارید 5 دقیقه بر روی شعله ملایم بجوشد تا نرمتر شود، سپس مجددا با استفاده از قاشق چوبی، مواد را بردارید. بعد از جدا کردن مواد چسبیده مانند بالا، چند بار آب گرم در داخل ظرف ریخته و آن را خالی کنید. در چنین موردی که مواد به سطح ظروف چدنی چسبیده است، استفاده از نمک حتما پیشنهاد می شود. ابتدا مقداری نمک داخل ظرف بریزید و با اسفنج آن را تمیز بشویید و سپس آبکشی نمایید.
خشک کردن ظروف چدن
همیشه بعد از شستن ظروف چدنی سعی کنید با استفاده از یک دستمال نرم این ظروف را خشک کنید. گاهی اوقات نیز می توان با استفاده از قرار دادن ظروف چدنی شسته شده بر روی حرارت اجاق گاز آن را خشک نمود. اما بهتر است از یکی از دو روش استفاده نمائید و منتظر نشوید که این ظروف با گذشت زمان خودشان خشک شوند. زیرا این کار باعث زنگ زدگی آن خواهد شد. معمولا پیشنهاد می شود که پس از خشک نمودن ظروف چدنی سطح آن را با استفاده از یک دستمال نرم با نوعی روغن گیاهی چرب نمایید.
نکته مهم:
بهتر است برای شستن ظروف چدنی از ماشین ظرفشویی استفاده نکنید. زیرا این ظروف سنگین هستند و ممکن است موجب آسیب دیدن ماشین ظرفشوئی شود. علاوه بر آن مواد شوینده ای که در ماشین ظرفشویی بکار می رود ممکن است آلیاژ قابلمه را خراب کند.
چدن زنگ زده
اگر به ظروف چدنی شما مواد غذایی زیاد چسبیده یا در برخی نقاط دچار زنگ زدگی شده است، می توانید با استفاده از فر آن را به شکل اول بازگردانید. دمای فر را روی 350 درجه قرار دهید، پس از گرم شدن ظرف چدنی را در فر قرار بدهید. دمای فر را میتوانید کمی بیشتر کنید و بگذارید به مدت 2 ساعت بماند. بعد از آن اجازه بدهید ظرف کمی خنک بشود. با استفاده از یک قاشق پلاستیکی سطح ظرف را پاک کنید. بعد از آن مراحل آبکشی با نمک را انجام دهید. پس از شستشو با یک دستمال نرم ظرف را خشک کنید. بر روی اجاق گاز قرار دهید و سطح ظروف چدنی را روغن کاری کنید. اجازه بدهید روغن دود کند و به ظرف بچسبد. بعد از خنک شدن ظرف دوباره آن را با دستمال نرم کمی روغن بزنید و در جای خود قرار دهید.
